امام محمد باقر(ع) در روز اول رجب سال 57 هجرى متولد شد.
اول رجب سالروز ولادت امام محمدباقر(ع)
نام مبارک امام پنجم محمد بود. لقب آن حضرت باقر یا باقرالعلوم است، بدین
جهت که: دریای دانش را شکافت و اسرار علوم را آشکارا ساخت. القاب دیگری
مانند شاکر و صابر و هادی نیز برای آن حضرت ذکر کرده اند که هریک باز
گوینده صفتی از صفات آن امام بزرگوار بوده است.
تاریخ ولادت امام محمد باقر (ع)
امام محمد باقر(علیه السلام) در روز اول رجب سال 57 هجرى در مدینه منوّره دیده به جهان گشود، برخى از مورخان , ولادت ایشان را در سوم صفر سال 57 هجرى دانسته اند.
پدر و مادر امام محمد باقر(ع)
پدر
بزرگوار امام محمد باقر(علیه السلام) حضرت امام زین العابدین (علیه
السلام)، و مادر مکرمه آن حضرت دختر امام مجتبى(علیه السلام) به نام «ام
عبدالله» و از این جهت آن حضرت از پدر و مادر منتسب به خاندان گرامى رسول
اکرم(صلى الله علیه وآله) بودند.
علم امام محمد باقر (ع)
امام
باقر علیه السلام چون در اواخر دوران حکومت بنی امیه به‌سر می‌برد، از
ضعف قدرت حاکمه استفاده نمود و در نشر معارف اسلامی، تلاش گسترده‌ای کرد و
با مخالفین و صاحبان عقاید مختلف، مناظرات مفصّلی داشت و به سؤالات شیعیان و
مخالفین پاسخ داد. لذا از آن امام در تمام مسائل فقهی و اجتماعی و حکومتی
روایات فراوانی نقل شده است، به‌طوری‌که تقریباً هیچ کتاب روایی نیست مگر
این که از امام باقر علیه السلام در موارد مختلف روایتی ذکر شده است.
امام
باقر علیه السلام با صحابی بزرگ رسول خدا، جابر بن عبدالله انصاری روابط
صمیمانه‌ای داشت و برای او احترام خاصی قائل بود. برای آن امام، غیر از
جابر، اصحاب و راویان زیادی نام می‌برند که در بین آنها جابر بن یزید جعفی و
محمّد بن مسلم و زراره و حمران، بسیار معروفند. شاعر معروف امام نیز کمیت
نام دارد.
حوادث دوران امامت امام محمد باقر (ع)
برادر
امام باقر علیه السلام زید بن علی بن الحسین پس از شهادت امام سجاد علیه
السلام پرچم مخالفت با بنی‌امیه را برافراشت و افراد زیادی را به دور خود
جمع کرد. ولی امام باقر او را از قیام مسلّحانه منع کرد و فرمود: « هنوز
وقتش نرسیده است، و قیام تو در انتها به ضرر مسلمین می انجامد.» اما زید که
خون حسینی در رگ‌های او می‌جوشید، زیر بار نرفت و قیام کرد و عاقبت در اثر
اعلان مخالفت با بنی‌امیه به شهادت رسید.
حاکمان دوران امامت امام باقر(ع)
امام
باقر علیه السلام در زمان حکومت ولید بن عبدالملک به امامت رسیدند که پس
از او سلیمان بن عبدالملک و سپس عمربن عبدالعزیز و سپس یزید بن عبدالملک و
پس از او هشام بن عبدالملک، یکی پس از دیگری حاکم مَمالک اسلامی شدند. امام
با هر یک از آنها به نحو خاصّی برخورد می‌کرد، ولی متأسّفانه بعضی از
بستگان وی، از جمله زید بن حسن بن علی به بدگویی او دست زدند تا سرانجام
هشام ، امام را مسموم کرد و به شهادت رساند.
امام باقر علیه السلام به فرزند ارجمندش
امام صادق علیه السلام وصیت فرمود و به لقاء پرورگار شتافت. آن حضرت دارای
سه همسر و هفت فرزند بود.
از امام باقر علیه السلام مواعظ بسیار ارزشمندی به یادگار مانده است که تمام نسل‌ها تا قیامت از آن بهره‌مند خواهند بود.
کلامى از امام باقر(ع)
در اینجا این مطلب را با دو حدیث از امام باقر(ع) به پایان مى بریم.
1. آن حضرت از پدرانش از رسول خدا(ص) روایت کرد که آن حضرت فرمود : سخت ترین کارها سه چیز است. اوّل: مواسات برادران دینى در مال، دوّم: آنکه در برخورد با مردم جانب انصاف را داشته باشى، سوم: یاد خداوند در هر حال.
2. حسن بن صالح مى گوید: از امام محمّد باقر(ع) شنیدم که فرمود: آمیخته نشده است چیزى به چیز دیگر که بهتر از آمیخته شدن حلم و بردبارى به علم و دانش باشد.
گردآوری : بخش فرهنگ و هنر بیتوته
